“Η ανασκαφή προχωρά πολύ καλά” δήλωσε η προϊσταμένη της ΚΗ” Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και επικεφαλής της ανασκαφής στον τύμβο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, αναφερόμενη στην εξέλιξη της αρχαιολογικής σκαπάνης στον λόφο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης.
Σε ερώτηση αν τα νέα αρχαιολογικά ευρήματα με τη μαρμάρινη δίθυρη θύρα την επιβεβαιώνουν, απάντησε πως «η πόρτα που βρήκαμε ενισχύει, ακόμη μια φορά, την άποψή μας ότι πρόκειται για έναν τάφο και υπάρχει ένα καταπληκτικό ταφικό συγκρότημα που ανήκει στα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα”.
Όσον αφορά τον ένοικο του ταφικού μνημείου, η κ. Περιστέρη απάντησε ότι “είναι πολύ νωρίς. Άμα δεν τελειώσουν μια ανασκαφή οι αρχαιολόγοι ποτέ δεν μπορούν να πουν ποιος ή ποιοι είναι μέσα”.
Αναφερόμενη στην υποστύλωση που γίνεται, η κ. Περιστέρη επεσήμανε ότι «πάμε πολύ καλά, είναι δουλειές που πρέπει οπωσδήποτε να γίνουν και για την ασφάλεια των εργαζομένων και για την ασφάλεια του μνημείου».
Στη σημαντικότητα του ευρήματος στον λόφο Καστά αναφέρθηκε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. “Το πάρα πολύ σημαντικό εύρημα στο λόφο Καστά επιβεβαιώνει το πόσο σημαντική είναι η Αμφίπολη στη μακρά ιστορική της διάρκεια. Η Αμφίπολη από τη στιγμή που ιδρύεται από τους Αθηναίους είναι μια ακμάζουσα πόλη με πολλούς φυσικούς πόρους, άλλωστε αυτός ήταν και ο λόγος που οι Αθηναίοι επέλεξαν να ιδρύσουν την αποικία και η σημαντικότητά της συνεχίστηκε και μέχρι τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς χρόνους».
Συνεχίζοντας, η κ. Μενδώνη υπογράμμισε ότι «την Αμφίπολη, το υπουργείο Πολιτισμού δεν την ανακάλυψε όπως κάποιοι θέλουν να λένε, τώρα. Είναι πολλά χρόνια που ασχολείται. Απόδειξη τα έργα του ΕΣΠΑ στο αρχαίο γυμνάσιο και στο βυζαντινό πύργο. Περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί για τα δύο αυτά μνημεία. Η δημοσιότητα και η προβολή του συγκεκριμένου μνημείου, προφανώς η ύπαρξή του, είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για την αναπτυξιακή προοπτική αυτού του τόπου, ένα μοναδικό περιβάλλον, ένα πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα που μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην τοπική και εθνική οικονομία”.
Η αρχαιολογική έρευνα στο ταφικό συγκρότημα λόφου Καστά Αμφίπολης, βρίσκεται σε εξέλιξη. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού αφαιρέθηκαν οι δύο τελευταίοι δόμοι του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύπτοντας στο σύνολο τους τα μαρμάρινα βάθρα, πάνω στα οποία πατούν οι Καρυάτιδες.
Ο διάκοσμος των βάθρων είναι συνέχεια της ορθομαρμάρωσης των τοίχων. Αποτελείται από μαρμάρινους δόμους με περιταίνια. Το ύψος των βάθρων είναι 1,40μ., έχουν πλάτος 1,36μ. και πάχος 0,72μ. Το συνολικό ύψος βάθρου και αγάλματος είναι 3,67μ. Το δάπεδο του δεύτερου χώρου είναι υπερυψωμένο κατά 0,07 μ. Ίχνη μπλε χρώματος εντοπίζονται στο μέτωπο της ανωτέρω επιφάνειας.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση συνεχίστηκαν, επίσης, οι ανασκαφικές εργασίες, στον χώρο πίσω από τις Καρυάτιδες, με αφαίρεση χωμάτων σε βάθος μέχρι 1,5 μ. αποκαλύπτοντας την συνέχεια της ορθομαρμάρωσης των τοίχων, όπως και στον προηγούμενο χώρο, καθώς και μεγάλο μέρος του θυρώματος, που οδηγεί στον τρίτο χώρο.
Ολοκληρώθηκαν, ακόμη, οι εργασίες αντιστήριξης με την προσθήκη υποστυλωμάτων στον πρώτο χώρο και ταυτόχρονα τοποθετήθηκαν οριζόντιες αντηρίδες στον δεύτερο, προκειμένου να προχωρήσει η αποχωμάτωση. Παράλληλα, με τη συνέχιση της αποχωμάτωσης, στο θύρωμα του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, ξεκίνησαν οι εργασίες υποστύλωσης στον τρίτο χώρο.
«Μία γεωλογική έρευνα που έγινε στον τρίτο χώρο, με μια μορφή γεωτρήσεων, με χειροκίνητο τρυπάνι, μας έδειξε ότι υπάρχει ένα τέταρτο θύρωμα. Ότι οδηγεί κάπου, οδηγεί. Διαφορετικά, δεν έχει νόημα να έχεις θύρωμα» ανέφερε, η γγ του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Όσον αφορά στο ενδεχόμενο ο τάφος να έχει συληθεί, η κ. Μενδώνη είπε ότι «υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι έγινε απόπειρα τυμβωρυχίας, ή περισσότερες απόπειρες, στη διάρκεια της αρχαιότητας, αλλά μέχρι ποιο σημείο κατάφεραν να διεισδύσουν οι τυμβωρύχοι αυτό δεν το ξέρουμε».
«Πάντως οι κατασκευαστές είχαν λάβει μέτρα πρόνοιας για να αποφύγουν την τυμβωρυχία» υπογράμμισε η γγ Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφερόμενη στην ανασκαφή της Αμφίπολης.
Πρόσθεσε μάλιστα πως η ανάγκη υποστήλωσης «οφείλεται όχι στο ότι δεν είναι σε καλή κατάσταση, αλλά στο ότι από την κατασκευαστική του δομή ήταν επιχωσμένο με ποταμίσια άμμο», σε μια προσπάθεια αποτρεπτική για σύληση.
Η κ. Μενδώνη είπε πάντως πως «η ανασκαφή θέλει τον χρόνο της» και πρόσθεσε: «Δεν ξέρουμε ακόμα τι κρύβεται στον τρίτο θάλαμο, για να πάμε στον τέταρτο».
Η ανασκαφή είναι μία αυστηρά επιστημονική διαδικασία, είπε και συμπλήρωσε: «Δεν μπορείς να τη βιάσεις, μπορείς, όμως να την επιταχύνεις, λαμβάνοντας κάποια συγκεκριμένα μέτρα προστασίας για τους εργαζόμενους και για το μνημείο».
Την ύπαρξη και τέταρτου θαλάμου είχε επιβεβαιώσει και ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Κων. Τασούλας αναφέροντας ότι βρέθηκε θύρωμα που δείχνει ότι υπάρχει και τέταρτος θάλαμος και συγχρόνως αποκλείοντας το ενδεχόμενο να βρίσκεται θαμμένος στο μνημείο της Αμφίπολης ο Μέγας Αλέξανδρος.
Στο μεταξύ δέος και θαυμασμό προκαλούν οι δύο πανύψηλες Καρυάτιδες στον δεύτερο θάλαμο του Τύμβου Καστά που αποκαλύφθηκαν πλήρως.
«Η απάντηση δεν θα είναι πολύ μακριά. Ο ένοικος του μνημείου θα είναι αντίστοιχος του επιπέδου του μνημείου» είπε σε συνέντευξη του ο υπ. Πολιτισμού Κων. Τασούλας, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχουν ευρήματα που να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
«Η αίσθηση που έχω είναι ότι αυτό είναι αδύνατον. Για τον Μέγα Αλέξανδρο έχουμε υποδεέστερες πληροφορίες, άρα φαντάζομαι ότι εάν είχαμε μια τέτοια εξέλιξη, μια τέτοια πληροφορία, δε θα είχε διαφύγει» τόνισε.
Η πλήρης αποκάλυψη των Καρυάτιδων.
Στην πλήρη αποκάλυψη των Καρυάτιδων προχώρησαν οι αρχαιολόγοι στον Τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, μετά την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο. Δέος και θαυμασμό προκαλούν οι φωτογραφίες τους που ήρθαν στο φως.
Η πλήρης αποκάλυψη των Καρυάτιδων
Οι δύο πανύψηλες Κόρες έχουν ύψος 2,27μέτρα, φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις, ενώ στο χιτώνα τους έχουν γαλάζια ούγια.
Φορούν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια. Στέκονται πάνω σε μαρμάρινα βάθρα μήκους 1,33μ. και πλάτους 0,68μ.
Ακολουθούν δηλαδή, τον τύπο της μαρμάρινης επένδυσης των τοίχων όλων των θαλάμων. Η απόσταση μεταξύ των δύο βάθρων είναι 1,68μ., όσο και το θυραίο άνοιγμα του πρώτου διαφραγματικού τοίχου με τις Σφίγγες.
Τα λεπτοκαμωμένα δάχτυλα των ποδιών τους.
Στην επιφάνεια του βάθρου της ανατολικής Καρυάτιδος, διακρίνεται κόκκινο χρώμα.
Επίσης, κατά την αφαίρεση της αμμώδους επίχωσης κοντά στα αγάλματα, βρέθηκαν τμήματα των χεριών τους.
“Βάλαμε τα κλάματα όταν είδαμε τα κεφάλια από τις Καρυάτιδες. Ήταν πολύ συγκινητικές οι στιγμές που ζήσαμε και που ζούμε καθημερινά ακόμη και τώρα. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πως σταθήκαμε μπροστά σε αυτά τα ευρήματα”, ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Περιστέρη.
Οι πτυχώσεις των χειριδωτών χιτώνων τους, είναι εξαιρετικής τέχνης ενώ τα χέρια των Καρυάτιδων δεν φαίνεται να στήριζαν το επιστύλιο. Σύμφωνα με την ενημέρωση του υπουργείου Πολιτισμού οι Καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους, με το αντίστοιχο χέρι τους. Κατά την ανασκαφή εντοπίστηκαν επίσης τμήματα του προσώπου της μιας καρυάτιδας.
Οι εξαιρετικές πτυχώσεις των χιτώνων τους.
Eντύπωση δημιουργεί το γεγονός ότι για πρώτη φορά βρίσκονται σε μακεδονικό τάφο Καρυάτιδες, κάτι που παραπέμπει στην αρχαία Αθήνα. Το σίγουρο είναι ότι, όπως στην Ακρόπολη τιμούν και προστατεύουν έναν ιερό χώρο, τον τάφο του παλιού βασιλιά της Αθήνας, του Κεκρόπα, έτσι και στην περίπτωση της Αμφίπολης, παρατείνοντας τα χέρια τους, «απαγορεύουν» την είσοδο σε κάθε επισκέπτη.
Οι δύο μοναδικές Καρυάτιδες, από θασίτικο μάρμαρο συμφυείς με πεσσό, διατομής 0,20Χ0,60μ., επιβεβαιώνουν την άποψη ότι πρόκειται για εξέχον μνημείο ιδιαίτερης σπουδαιότητας.
Το πρόσωπο της δυτικής Καρυάτιδας σώζεται σχεδόν ακέραιο, ενώ από την ανατολική λείπει. Έχουν πλούσιους βοστρύχους, που καλύπτουν τους ώμους τους, φέρουν ενώτια, και φορούν χειριδωτό χιτώνα. Το δεξί χέρι της μιας και το αριστερό της άλλης ήταν προτεταμμένα, ώστε με την κίνηση τους να αποτρέπουν συμβολικά εκείνους, οι οποίοι θα επιχειρούσαν την είσοδο στον τάφο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς ακολουθείται, η ίδια τεχνική, όπως στις κεφαλές και στα φτερά των Σφιγγών. Οι μορφές τους, επί των οποίων σώζονται ίχνη κόκκινου και μπλε χρώματος, παραπέμπουν στον τύπο της Κόρης. Ανάμεσα στα αμμώδη χώματα βρέθηκαν θραύσματα των γλυπτών, όπως τμήμα παλάμης και μικρότερα θραύσματα από τα δάκτυλά τους.
Η δυτική Καρυάτιδα, το πρόσωπο της οποίας σώζεται σχεδόν ακέραιο.
Ακόμη ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα θραύσματα από τα χέρια τους που βρέθηκαν μέσα στην επίχωση. Πώς και πότε κόπηκαν τα χέρια αυτά; Το ερώτημα αυτό έχει σημασία για την ιστορία του μνημείου σε σχέση με τον ένοικο ή τους ένοικους που φιλοξενεί.
Η στάση τους θυμίζει έντονα τις Καρυάτιδες του Ερεχθείου αφού προβάλλουν ένα πόδι μπροστά όπως οι Κόρες της Ακρόπολης. Φαίνεται ότι μιμούνται τις αρχαίες Κόρες κάτι που ήταν μόδα από τα τέλη του 4ου αιώνα μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο.
Μπροστά από τις Καρυάτιδες, και από το ύψος της μέσης τους και κάτω, υπήρχε τοίχος σφράγισης από πωρόλιθους σε όλο το πλάτος των 4,5μ. Πρόκειται για δεύτερο τοίχο σφράγισης, που ακολουθεί την ίδια τεχνική, όπως και στην πρόσοψη του ταφικού μνημείου. Είναι ένα ακόμη χαρακτηριστικό της προσπάθειας των κατασκευαστών για την αποτροπή εισόδου στο μνημείο.
Τα διεθνή ΜΜΕ για τις Καρυάτιδες
Η αποκάλυψη των υπέροχων Καρυάτιδων είχε φέρει τις ανασκαφές στην Αμφίπολη στο επίκεντρο των διεθνών ΜΜΕ.
Τα καναδικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αναπαράγουν την είδηση από τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, αναφέρουν ότι πρόκειται για ευρήματα που σηματοδοτούν ότι η αρχαιολογική σκαπάνη βρίσκεται κόντρα στην αποκάλυψη του τάφου ενός, μεγίστης σημασίας, προσώπου, ενώ σημειώνουν ότι πρόκειται για τον μεγαλύτερο τάφο που έχει βρεθεί στην Ελλάδα.
Η βρετανική Telegraph κάνει λόγο για μια νέα σημαντική ανακάλυψη στην Αμφίπολη, ενώ κάνει ιδιαίτερα μνεία στις γραμμές των Καρυάτιδων και τη αρχιτεκτονική σχέση που έχουν με τις σφίγγες της εισόδου του τύμβου.
Το γαλλικό πρακτορείο AFP σημειώνει με τη σειρά του: «Ο πυρετός ανεβαίνει μετά την ανακάλυψη των εντυπωσιακών Καρυάτιδων. Μένει να φανεί αν αυτός ο τάφος είναι του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή κάποιου άλλου σημαίνοντος προσώπου».
Το αυστραλιανό δίκτυο ABCA σημειώνει: «οι φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα δείχνουν την ομορφιά των δύο Καρυάτιδων. Με μια συμβολική κίνηση των χεριών προσπαθούν να αποκρούσουν τους πιθανούς εισβολείς του τάφου».
Το κινεζικό πρακτορείο Xinhua σημειώνει: «ανακαλύφθηκαν δύο πανέμορφες Καρυάτιδες σαν και αυτές που βρίσκονται στην Ακρόπολη. Ο τύμβος είναι φανερό πως κρύβει και άλλα μυστικά».
Δημοσίευμα των New York Times υπογραμμίζει την ανακάλυψη των δύο Καρυάτιδων, «οι οποίες θεωρείται ότι προστάτευαν τους θησαυρούς του τάφου, που χρονολογείται κατά τον 4ο αιώνα π.Χ.» και ότι «αρχαιολόγοι τον χαρακτηρίζουν ως τον μεγαλύτερο αρχαίο τάφο που ανακαλύφθηκε στην Ελλάδα». Όπως επισημαίνεται, «τα ευρήματα, που υποδηλώνουν ότι πρόκειται για τον τάφο ενός εξέχοντος προσώπου της αρχαίας Μακεδονίας την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχουν οδηγήσει σε διάφορες εικασίες για την ταυτότητα του νεκρού». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο ερευνητής Άντριου Τσαγκ, συγγραφέας του βιβλίου «Αναζητώντας τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου», θεωρεί ότι πρόκειται πιθανώς είτε για την Ολυμπιάδα, μητέρα του Αλέξανδρου, είτε για τη γυναίκα του τη Ρωξάνη.
Το μνημείο χρονολογείται στα τέλη του 4ου αιώνα π. Χ
Εμμένοντας στην άποψη ότι το μνημείο χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ αιώνα, η κα. Περιστέρη, επεξήγησε σε συνέντευξη τύπου (18/9/2014) την απόλυτη σχέση του Λέοντα της Αμφίπολης με τον ταφικό μνημείο τονίζοντας ότι «στην κορυφή του τάφου υπάρχει το θεμέλιο της βάσης του Λέοντα, ενώ κομμάτια από τη χαίτη βρέθηκαν και μέσα στο ταφικό χώρο».
Όσον αφορά τα γλυπτά και τις αρχιτεκτονικές του μνημείου διευκρίνισε ότι πρόκειται για την ίδια τεχνοτροπία και είναι από θασίτικο μάρμαρο. «Τα πλαϊνά του τάφου είναι μικρογραφία του περιβόλου και πάνω στις Καρυάτιδες έχουμε γείσο και καταπληκτική ορθομαρμάρωση που είναι και αυτή μικρογραφία του περιβόλου. Όλα αυτά ανήκουν στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ. αιώνα και μάλιστα μπορούμε να πούμε πως όπως είναι του Δεινοκράτη η περίβολος, είναι και σχεδιαστικά και ο τάφος του Δεινοκράτη».
Γενική άποψη από τον ταφικό περίβολο.
Δεν παρέλειψε να διευκρινίσει ότι το ταφικό μνημείο του λόφου Καστά δεν είναι ένας συνηθισμένος Μακεδονικός τάφος που ακολουθεί τα πρότυπα.
«Αυτός ο τάφος κάθε μέρα μας εκπλήσσει» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε: «Δεν είναι ο τύπος ο παραδοσιακός του μακεδονικού τάφου που έχουμε για παράδειγμα στη Βεργίνα. Αυτός ο τάφος είναι μοναδικός και έχει τους διαφραγματικούς τοίχους που κάθε φορά λέμε τι βγαίνει, είναι ένας θαυμασμός για όλους μας. Αυτή είναι η μαγεία της αρχαιολογίας. Όταν βγαίνει ένα μνημείο είναι το καλύτερο βιβλίο για να σου δώσει την ιστορία της εποχής εκείνης» ανέφερε η κα. Περιστέρη.
Οι δύο Σφίγγες ολόγλυφες, ύψους δύο μέτρων, που βρίσκονται στην είσοδο του τάφου.
Έχει συληθεί ο τάφος;
Αναφορικά με το θέμα της σύλησης του τάφου, υπάρχουν ενδείξεις ότι έχει επιχειρηθεί αλλά όχι από αρχαιολόγους αλλά από τυμβωρύχους κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους και μόνο στον πρώτο και στον δεύτερο θάλαμο, ο τρίτος θάλαμος φαίνεται ανέπαφος.
Η κα. Περιστέρη, διευκρίνισε σε συνέντευξη τύπου, ότι «οι θάλαμοι είναι γεμισμένοι και έχουμε τα σφραγίσματα. Όλα αυτά δηλώνουν ότι έγινε ένας τεράστιος αγώνας για να μην μπορέσει να μπει άνθρωπος μέσα, ακόμη και να μπήκαν οι τυμβωρύχοι στα αρχαία χρόνια, στα ρωμαϊκά χρόνια, κάπου θα βρω τα κοκαλάκια τους…»
«Σύμφωνα με τις ως τώρα ενδείξεις, το μνημείο δεν έχει συληθεί» ανέφερε ο υπουργός Πολιτισμού σε συνέντευξή του στις 22 Σεπτεμβρίου, προσθέτοντας όμως ότι δεν γνωρίζει τι έχει γίνει πριν από 1.900 χρόνια.
Συνεχίζονται οι τεχνικές εργασίες
- Η πρόσβαση στον τρίτο χώρο του μνημείου για την τοποθέτηση αντιστήριξης- υποστύλωσης και η συνέχιση της ανασκαφικής διαδικασίας προετοιμάζεται συστηματικά με παράλληλες ενέργειες , οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
- Αποφασίστηκε από την διεπιστημονική ομάδα η είσοδος στον τρίτο χώρο, να μην γίνει από την οπή στο άνω δυτικό μέρος του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, αλλά διά της αρχαίας εισόδου. Επομένως, πριν από οποιαδήποτε άλλη εργασία θα αφαιρεθεί επίχωση από τον δεύτερο χώρο, θα απομακρυνθεί το πεσμένο τμήμα του υπέρθυρου και θα υποστυλωθεί το θύρωμα μεταξύ δεύτερου και τρίτου χώρου, με ξύλινα στοιχεία.
- Θα ενισχυθεί η αντιστήριξη στο δεύτερο χώρο, σε κατώτερη στάθμη, ώστε να αναληφθούν οι πρόσθετες εξωτερικές ωθήσεις γαιών, μετά από την απομάκρυνση της επίχωσής του.
- Προετοιμάζεται δάπεδο εργασίας, με την απομάκρυνση χώματος από τον δεύτερο χώρο, ώστε να είναι δυνατή η είσοδος μεγάλου μήκους μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου. Επίσης θα αφαιρεθούν πρόσθετοι λίθοι από τον τοίχο σφράγισης, μπροστά από τις Καρυάτιδες, για την τοποθέτηση της μεταφορικής ταινίας απομάκρυνσης χώματος και της γερανογέφυρας μεταφοράς λίθων, από τον τρίτο χώρο.
- Απομάκρυνση χώματος, κατά 1μ., από τον πρώτο χώρο (σχεδόν ως το δάπεδο) και επέκταση της αντιστήριξης και υποστύλωσης του, επίσης λόγω της αλλαγής στάθμης της εσωτερικής επίχωσης.
- Οι εργασίες καταβιβασμού της επίχωσης, εξωτερικά και πάνω ακριβώς από το μνημείο, θα πραγματοποιηθούν μετά την πρώτη φάση προσωρινής αντιστήριξης-υποστύλωσης του τρίτου χώρου, πριν δηλαδή, να ξεκινήσει η απομάκρυνση της επίχωσης.
- Είναι σε εξέλιξη η μελέτη των μέτρων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου, ώστε να καθορισθούν οι ποσότητες και οι θέσεις τοποθέτησης των στοιχείων αντιστήριξης-υποστύλωσης, καθώς και οι φάσεις τοποθέτησης, σε συνάρτηση με την ανασκαφική εργασία.
- Για την αντιμετώπιση της απορροής των ομβρίων, από την περιοχή του μνημείου, σχεδιάστηκε η τοποθέτηση αγωγού, κατά μήκος της μεγάλης αύλακας, έξω από τον περίβολο.
- Πραγματοποιείται γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του μνημείου για την διαπίστωση της σύστασης και των γεωτεχνικών ιδιοτήτων των απαντώμενων γεωϋλικών. Η έρευνα θα γίνει με επαρκή αριθμό γεωτρήσεων και εργαστηριακών δοκιμών.
Συνεχίζονται οι εργασίες.
Υπάρχει και τέταρτος θάλαμος;
΄Οσο για το ερώτημα αν τελικά το μνημείο έχει και τέταρτο θάλαμο, κανείς δεν μπορεί να το απαντήσει με βεβαιότητα.
Ο υπουργός Πολιτισμού σε τηλεοπτική συνέντευξη του, μια ημέρα μετά την πλήρη αποκάλυψη των Καρυάτιδων, δήλωσε πως βρέθηκε θύρωμα που δείχνει ότι υπάρχει και τέταρτος θάλαμος.
«Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει την ύπαρξη κι άλλων θαλάμων. Από τη στιγμή που ο τρίτος θάλαμος καλύπτεται με χώμα και καλύπτεται σε αρκετό ύψος, όπως είπαμε στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, θα πρέπει πρώτα να γίνει η συστηματική ανασκαφή και μετά να μιλήσουμε», δήλωσε πρόσφατα η κ. Μενδώνη σε δημοσιογράφους, τονίζοντας ότι πρόκειται για «ένα εξαιρετικά σημαντικό αρχαιολογικό εύρημα, ένα μνημείο με πάρα πολλές ιδιαιτερότητες που η επιστημονική κοινότητα θα συζητά για την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον, ένα μνημείο που μπορεί να προσδώσει ένα σημαντικό αναπτυξιακό πόρο στην περιοχή».
Ποιός είναι ο ένοικος του τάφου;
Κεντρικό ερώτημα είναι σε ποιόν ανήκει ο μεγάλος βασιλικός τάφος, ο μεγαλύτερος που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Πολλοί συμφωνούν με τη θεωρία ότι πρόκειται για τη μητέρα του Μ. Αλέξανδρου, Ολυμπιάδα, μέχρι τη σύζυγό του Ρωξάνη αλλά τίποτα δεν είναι σίγουρο ακόμη. Ο υπουργός πολιστιμού απέκλεισε πρόσφατα το ενδεχόμενο να είναι θαμμένος ο Μ. Αλέξανδρος. Πάντως, γεγονός είναι ότι το ενδιαφέρον εκατοντάδων ιστορικών και αρχαιολόγων από όλο τον κόσμο έχει κεντρίσει αυτό το ερώτημα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε την εκτίμηση του Καταξιωμένου καθηγητή Τζέιμς Ρομ, που επαναφέρει το όνομα του Μ. Αλεξάνδρου.
Το πρόσωπο της δυτικής καρυάτιδας σώζεται σχεδόν ακέραιο
Σε άρθρο του στην ιστοσελίδα Daily Beast, με τίτλο: «Είναι αυτός ο τάφος του Μ. Αλεξάνδρου;» o αμερικανός καθηγητής κλασικών σπουδών του Bard College και συγγραφέας του βιβλίου «Το φάντασμα του θρόνου: Ο θάνατος του Μ. Αλεξάνδρου και ο πόλεμος για το στέμμα και την αυτοκρατορία», Τζέιμς Ρομ αναφέρει: «μόνο ο Αλέξανδρος θα μπορούσε να αξίζει ένα τόσο τεράστιο και δαπανηρό χώρο τελευταίας κατοικίας».
Αυτό βεβαίως αντιτίθεται στην ιστορία ότι τα λείψανα του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκπλάπησαν από τον Πτολεμαίο και ενταφιάστηκαν στην Αλεξάνδρεια. Ο συγγραφέας όμως τονίζει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί η θεωρία, σύμφωνα με την οποία ο Πτολεμαίος αντικατέστησε το σώμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου με κάποιο άλλο, με σκοπό να παραπλανήσει τους εχθρούς του μεγάλου στρατηλάτη και όσους θα ήθελαν να το κλέψουν.
Όπως επισημαίνει πάντως ο Τζέιμς Ρομ, «αυτή τη στιγμή, η Αμφίπολη και οι ανασκαφικές εργασίες είναι το κέντρο όλης της κοινότητας των αρχαιολόγων. Η περιοχή άλλωστε αποτελούσε το προπύργιο της μεγάλης μακεδονικής αυτοκρατορίας».
Ο τρίτος θάλαμος
Η θόλος είναι κατασκευασμένος από πωρόλιθο, όπως και στους προηγούμενους θαλάμους, ενώ στους τρεις κατακόρυφους τοίχους-ανατολικό, δυτικό και βόρειο- στο ορατό μέρος, επαναλαμβάνεται η ίδια μορφή μαρμάρινης επικάλυψης, όπως και στους δυο προηγούμενους θαλάμους, με ορθοστάτες, στέψη και ιωνικό επιστύλιο.
Στο νότιο τοίχο -στο εμφανές μέρος του- δεξιά και αριστερά του θυρώματος, συνεχίζεται η μαρμάρινη επικάλυψη. Οι υπερκείμενοι πωρόλιθοι καλύπτονται με επίχρισμα κόκκινου χρώματος. Όπως αναφέρει το υπουργείο στην ανακοίνωσή του, έχει καταπέσει το εσωτερικό τμήμα του υπέρθυρου.
Ειδικότερα, για την αντιστήριξη-υποστύλωση του θαλάμου, χρησιμοποιείται ισχυρότερη διάταξη από αυτή των δύο προηγούμενων θαλάμων. Περιλαμβάνει σύστημα οριζόντιων πλαισιωτών δοκών, κατά μήκος και πλάτος του θαλάμου, για την αντιστήριξη των κατακόρυφων τοίχων από τις γεωστατικές ωθήσεις.
Για την στήριξη της θόλου χρησιμοποιούνται μεταλλικές σωληνωτές δοκοί. Η απομάκρυνση του χώματος γίνεται τμηματικά, κατά περιοχές της επίχωσης, ώστε να καθίσταται εφικτή η ασφαλής προσαρμογή της έδρασης των αντιστηρίξεων.
Αντ. Σαμαράς: Αυτό το εύρημα έχει παγκόσμια σημασία
«Ακούω μόνο την ανασκαφέα της Αμφίπολης και τα ευρήματά της. Αυτό το εύρημα έχει παγκόσμια σημασία, πολύ πέρα από τα στενά μας σύνορα. Και γι αυτό πρέπει να είμαστε σοβαροί και λιγομίλητοι» δήλωσε ο πρωθυπουργός, Αντ. Σαμαράς, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τον επαναπατρισμό από το Μουσείο Γκετί, του χειρογράφου του 12ου αιώνα από τη Μονή Διονυσίου του Αγ. Όρους, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, όπου το χειρόγραφο θα παραμείνει μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.
Εργασίες γίνονται και για την τοπογραφική αποτύπωση
Συνεχίζεται, επίσης, η τοπογραφική αποτύπωση, προκειμένου να προκύψει η ακριβής γεωμετρία του μνημείου. Βάσει της τελικής γεωμετρίας θα συνταχθεί η συνολική μελέτη αντιστήριξης και υποστήλωσης του μνημείου. Έτσι, εξασφαλίζονται τα αναγκαία τεχνικά δεδομένα για την σύνταξη των μελετών ολοκληρωμένης προστασίας και της μελλοντικής ανάδειξης του μνημειακού συνόλου.
Λ. Μενδώνη: Η ανασκαφή θα δείξει αν ο τάφος έχει συλληθεί
Στην αρχαιολογική ανασκαφή της Αμφίπολης και τις διεργασίες που γίνονται, αναφέρθηκε η γγ του υπουργείου Λίνα Μενδώνη, σε συνάντηση που είχε με τους δημοσιογράφους στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμφίπολης. «Η αρχαιολογία πάντα μας εκπλήσσει» τόνισε η κ. Μενδώνη αναφερόμενη στα έως τώρα, αρχαιολογικά ευρήματα στο Λόφο Καστά, της Αρχαίας Αμφίπολης, ενώ έκανε αναφορά και σε όσα δημοσιεύτηκαν στα ΜΜΕ.
«Οι ενδείξεις λένε ότι κάποια στιγμή στα αρχαία χρόνια, πρέπει να έγιναν κάποιες παραβιάσεις, κάποιες απόπειρες. Μέχρι ποιο σημείο φτάσανε δεν μπορούμε να το πούμε αυτό» δήλωσε η κ. Μενδώνη απαντώντας στο ερώτημα της πιθανής σύλησης του ταφικού μνημείου και διευκρίνισε ότι «η ανασκαφή είναι αυτή που θα μας απαντήσει στο ερώτημα εάν ο τάφος είναι συλημένος, ή όχι».
Η ιστορία της Αμφίπολης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Μ. Αλέξανδρο.
Βήμα – βήμα οι αρχαιολόγοι προσεγγίζουν το εσωτερικό του μοναδικού ταφικού μνημείου της Αμφίπολης. Εμείς απλώς πρέπει να περιμένουμε με υπομονή μέχτο το ξεχωριστό μνημείο να μας αποκαλύψει όλα τα μυστικά του.
(www.nerit.gr)
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου